سالوادور آلنده؛ خودکشی یا قتل؟

بنا بر روایت رسمی از مرگ سالوادور آلنده، او در روز ۱۱ سپتامبر سال ۱۹۷۳ و زمانی که نیروهای ژنرال آگوستو پینوشه در جریان یک کودتای نظامی کاخ ریاست جمهوری را محاصره کردند، با شلیک گلوله به زندگی خود پایان داد. اما از آن‌جا که هیچ‌گاه تحقیقات رسمی درباره مرگ او انجام نشده، برخی معتقدند نیروهای نظامی او را کشته و بر این موضوع سرپوش گذاشته‌اند.

بعد از کودتای سال ۱۹۷۳، نظامیان شیلی به رهبری ژنرال پینوشه به مدت ۱۷ سال بر این کشور حکمرانی کردند. در این دوره بیش از ۳۰۰۰ مخالف سیاسی توسط نظامیان کشته یا ناپدید شدند. پرونده سالوادور آلنده یکی از ۷۲۶ پرونده نقض حقوق بشری است که همچنان در حال بررسی است.

با موافقت خانواده آلنده، قاضی یک دادگاه در شیلی گروهی از متخصصان جرم‌شناسی شیلیایی و خارجی را مامور تحقیق درباره چگونگی کشته شدن سالوادور آلنده و شفاف‌سازی در این باره کرده است. نبش قبر آلنده که در زمان مرگ ۶۵ سال داشت، در نخستین ساعات صبح روز دوشنبه (۲۳ مه) انجام شد.

جسد آلنده بعد از حمله زمینی و هوایی نظامیان به کاخ ریاست جمهوری شیلی پیدا شد. بنا بر گزارش رسمی کالبدشکافی جسد آلنده، او به وسیله اسلحه‌ای که دوستش، فیدل کاسترو، رهبر وقت کوبا به او هدیه داده بود، خودکشی کرده است. در آن زمان پزشک آلنده نتیجه کالبدشکافی را تایید کرد و خانواده او نیز آن را پذیرفتند.

اما شماری از هواداران او همچنان بر عقیده خود مبنی بر کشته شدن آلنده توسط سربازان پینوشه پافشاری می‌کنند. به گزارش گیدیون لانگ، خبرنگار بی‌بی‌سی در شیلی، نبش قبر سالوادور آلنده باعث زنده شدن خاطرات تلخ دوران کودتا و حکمرانی نظامیان بر این کشور شده است.

خبرنگار بی‌بی‌سی می‌گوید از نگاه برخی از مردم شیلی، سالوادور آلنده یک مارکسیست بی‌پروا بود که قصد داشت شیلی را به کوبایی دیگر تبدیل کند، در حالی که دیگران او را یک سوسیالیست دموکرات می‌دانند که در اوج محبوبیت توسط ژنرال پینوشه از قدرت خلع شد.