مسجدجامعی: بهای لازم به میراث فرهنگی کشور داده نمی‌شود
احمد مسجدجامعی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت میراث فرهنگی، بویژه بناهای تاریخی که از فهرست آثار ملی خارج شده‌اند، بیان کرد: در حوزه میراث فرهنگی ابتدا باید این مساله را تعریف کنیم که مبنای نگرش ما چیست، یعنی آیا نگرش ما در این حوزه به عنوان یک کشور با تمدن است یا یک کشور بدون تاریخ؟
او گفت: این موضوع از این نظر اهمیت دارد که بدانیم کشورهایی مانند کشورهای حاشیه خلیج‌فارس که تاریخی ندارند، برای خود تاریخ را جعل می‌کنند، اما ایران یک کشور با سابقه و تمدن و دارای فرهنگ و تاریخ است. آن هم در شرایطی که تعداد کشورهایی که سابقه تمدنی دارند، خیلی زیاد نیست.
وی با بیان اینکه آثار تاریخی به گونه‌ای تبار ما هستند، ادامه داد: به نظر می‌رسد توجهی به این آثار نمی‌شود، در حالی که بسیاری از کشورهای دنیا که به چنین آثاری اهمیت می‌دهند، به دلیل جنبه تمدنی آنها نیست، بلکه برای درآمدزا بودن به آنها توجه می‌کنند. همچنین با توجه به حجم زیاد گردشگری فرهنگی که در دنیا وجود دارد، می‌بینیم کشوری مانند ترکیه با مراسمی که در قونیه برگزار می‌کند، از چنین گردشگرانی چگونه استفاده می‌کند. البته ما در ایران با توجه به ظرفیت‌های گردشگری مذهبی از چنین امکانی می‌توانیم استفاده کنیم.
مسجدجامعی در ادامه اظهار کرد: اگر بخواهیم فقط با نگاه تمدنی به حوزه میراث فرهنگی نگاه کنیم، می‌بینیم با یک سرمایه عظیم روبه‌رو هستیم و باید آن را حفظ کنیم. اگر هم بخواهیم از بعد اقتصادی به قضیه نگاه کنیم، باز هم می‌بینیم که برای درآمدزایی باید این آثار را حفظ کنیم. در واقع، با هر ملاک و معیاری، آثار تاریخی باید حفظ شوند. این یک نکته اساسی است که در فراز و فرود‌ها مغفول مانده است.
این عضو شورای شهر تهران گفت: به طور مثال سی‌وسه پل که ۴۰۰ سال محل عبور و مرور پیاده و سواره بوده، از جنبه‌های مختلف یکی از جاذبه‌های اصفهان و علائق مردم آن است. بر این اساس، این مساله کمی نیست که اکنون پل با آسیب روبه‌رو شده است. همچنین دریاچه ارومیه که به نوعی میراث طبیعی ما محسوب می‌شود، باید حفظ شود. اگر ورود ذرات گرد و غبار از کشورهای دیگر را نمی‌توانیم کنترل کنیم، این مساله را که دیگر باید بتوانیم کنترل کنیم.
وی ادامه داد: فکر می‌کنم به میراث فرهنگی کشور بهای لازم را نمی‌دهیم. در حالی که زمانی این مساله را نسبت به عربستان مطرح می‌کردیم که کوچه‌های بنی‌هاشم را از بین می‌برد، ولی اکنون می‌توانیم ببینیم چه تعداد اثر تاریخی در قم و مشهد که اطراف حرم‌ها هستند و در دوره‌های مختلف شکل گرفته‌اند، آسیب دیده‌اند؟
مسجدجامعی با اشاره به موزه لوور و استفاده از ظرفیت‌های محیط اطراف این موزه و گسترش آن در زیر زمین، گفت: تصور کنید اگر بخواهیم برای مجلس شورای اسلامی که در اطراف آن آثار تاریخی زیادی هم وجود دارد، موزه‌ای بسازیم، چگونه این کار را انجام می‌دهیم؟
وی با بیان اینکه در معماری جدید گفته می‌شود که از ظرفیت‌های همخوان موجود باید به درستی استفاده شود، اظهار کرد: به طور مثال، برای ساخت موزه مجلس بخشی از آن باید به شهدای مجلس ارتباط داشته باشد و برای این کار، چه جایی بهتر از خانه مرحوم شهید دیالمه وجود داشت؟ اما اگر بدانید برای ساخت این موزه، نخستین جایی که تخریب شد، همین خانه بود، چه حسی پیدا می‌کنید؟ به همین دلیل است که معتقدم در نگاه و نگرش به میراث فرهنگی به تجدید نظر نیازمندیم.
او با اشاره به اینکه افکار عمومی نسبت به وضعیت آثار تاریخی حساس شده است، گفت: خانه پروین اعتصامی یک نمونه از آثاری است که به بانوان کشور منسوب می‌شود، تعداد چنین آثاری با این ویژگی کم است. خانه پروین هم که این روز‌ها بحث بر سر آن بسیار است، از این جهت هم مهم است که همه گروه‌های فکری و اجتماعی روی پروین اتفاق نظر دارند و اکنون در همه جای دنیا برای چنین شخصیتی پرپر می‌زنند و تلاش می‌کنند، افرادی با ظرفیت‌های کمتر را به بزرگی چنین فردی جلوه دهند.
وی با تاکید بر اینکه فرهنگ را خاطره‌ها می‌سازد، افزود: اگر این خاطره‌ها حذف شوند، چه چیزی نزدیکی، همدلی و انسجام را بین مردم باید ایجاد کند؟ او گفت: به نظر می‌رسد، خیلی دچار روزمرگی هستیم و نگاهی حاکم شده است که گویی باید همه‌چیز یکِ یک باشد، یعنی با ما شروع شود. در واقع، ارزش آثار تاریخی را نمی‌دانیم.
مسجدجامعی همچنین به خاطره‌ای اشاره و بیان کرد: سفیر یکی از کشورهای خارجی با افتخار زیاد عکسی را به من نشان داد که در آن، کلیسا و مسجدی کنار هم قرار داشتند و تاکید کرد، این دو مکان فعال هستند و مسلمانان و مسیحیان در کنار هم زندگی می‌کنند. من به او گفتم در تهران، خیابانی به نام ۳۰ تیر وجود دارد که مسجد، کلیسا، کنیسه و آتشکده را در کنار هم دارد و همه آنها هم فعال هستند. این خیابان جزو افتخارهای ماست و باید برای حفظ آن تلاش کرد.
او در پایان در پاسخ به اینکه شورای شهر برای حفظ آثار تاریخی چه اقدامی می‌کند؟ گفت: این شورا اقداماتی را انجام می‌دهد، ولی یک دست صدا ندارد. البته شورای شهر نسبتا حساسیت بیشتری داشته و تذکرهایی را در برخی موارد مانند سند بازار، تخریب فضاهای اطراف مجلس و خیابان ۳۰ تیر داده است.
نظر شما :