نجفی به دارالفنون رفت/ بلاتکلیفی ۱۰ ساله یادگار امیرکبیر
به گزارش خبرگزاری ایسنا، این اتفاق در حالی ۳۱ شهریورماه امسال رخ داد که در نخستین زمزمه‌های جدی که ۱۰ سال پیش برای رسیدگی به این بنای تاریخی مطرح شد، علی‌اصغر کوکاجویباری رییس پژوهشکدهٔ تعلیم و تربیت وزارت آموزش و پرورش و رییس مرکز دارالفنون دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۸۲ احیای دوبارهٔ این بنای تاریخی را نیازمند حمایت سازمان میراث فرهنگی کشور و سازمان‌های دیگر دانست و گفت: «دارالفنون» پس از مرمت به «موزه آموزش و پرورش» تبدیل می‌شود تا در آن، وسایل و تجهیزات درسی و کمک‌درسی که سال‌های متمادی مورد استفاده بوده، به‌نمایش گذاشته شود.
کمتر از یک سال بعد، یعنی در ۱۵ بهمن‌ماه ۱۳۸۳، پس از اینکه رییس وقت شورای شهر تهران - مهدی چمران - از این مدرسهٔ تاریخی دیدن کرد، این موضوع مطرح شد که در صحبت‌های پس از این بازدید، طرحی جدید برای کاربری مدرسهٔ دارالفنون توسط مسوولان مطرح شده است تا این بنای تاریخی به‌عنوان «مرکز پژوهشی و تحقیقاتی تعلیم و تربیت و گنجینه اسناد و املاک آموزش و پرورش» تغییر کاربری یابد. با این وجود، چمران در کنار بحث‌های مطرح شده، پیشنهاد کرد که موزه‌ای کوچک دربارهٔ امیرکبیر به‌عنوان بانی این مدرسه، در کنار مدرسه ایجاد شود.
حدود سه سال بعد، در ۱۴ مردادماه ۱۳۸۶، حدادعادل در نامه‌ای به رییس‌جمهور وقت - محمود احمدی‌نژاد- بازگشت دارالفنون به آموزش و پرورش را خواستار شد. او در نامه‌اش این مدرسه را با «دبیرستان هانری چهارم» در شهر پاریس فرانسه مقایسه کرد که از قرن دوازدهم میلادی تاکنون به‌طور مستمر نقش و هویت واحد خود را به‌عنوان یک مدرسه حفظ کرده است. او در نامه‌اش خواست تا دارالفنون از این نظر که نماد آموزش و پرورش جدید در کشور است، به دانش‌آموزان مستعد و کم‌بضاعت مناطق جنوبی تهران اختصاص داده شود، تا از آن برای توسعهٔ عدالت آموزشی بیشترین استفاده شود.
اما در اوایل بهمن‌ماه ۱۳۸۶، قائم‌مقام وقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری - حمید بقایی - در بازدیدی که از دارالفنون داشت، حرف‌هایی دربارهٔ این بنای تاریخی زد تا تصمیم‌ها دربارهٔ این اثر در سطح رییس سازمان گرفته شود و حتی تمرکز روی مرمت اضطراری آن هم به‌صورت محدود باشد.
در همان زمان، همایون امینی - کار‌شناس مرمت آثار و بناهای تاریخی - دربارهٔ کاربری دارالفنون به خبرنگار ایسنا گفت: کاربری دارالفنون مربوط به وزارت آموزش و پرورش است. به همین دلیل، آموزش و پرورش و سازمان میراث فرهنگی، هر یک نظرهایی در این زمینه دارند که قرار است تصمیم‌گیری در این زمینه بین مدیریت سازمان‌ها حل شود.
در آن دوران، به نظر می‌رسید توجه زیادی به این بنای تاریخی می‌شود، چون حدود یک‌ماه بعد، اسفندیار رحیم مشایی - رییس وقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری- در مراسم بزرگداشت دویستمین سالروز تولد امیرکبیر، از رییس‌جمهور که در آن مراسم حضور داشت، خواست تا در صورت امکان، دارالفنون به مرکزی برای حضور و فعالیت نخبگان ایرانی تبدیل شود.
نمونهٔ دیگر وعده‌هایی که مسوولان پیشین دربارهٔ دارالفنون داده‌اند که هیچ‌یک تا کنون عملی نشده است، سخنان حمید بقایی قائم‌مقام وقت سازمان است که اردیبهشت‌ماه ۱۳۸۷ گفت که احکام هیأت راهبردی دربارهٔ دارالفنون صادر و مدیر جدید پروژهٔ مرمت این بنا منصوب شده و اجرای کارهای مربوط به دارالفنون نیز به ادارهٔ آموزش و پرورش داده شده است.
او آن زمان، دربارهٔ نوع کاربری این بنای تاریخی پس از مرمت و سامان‌دهی، اظهار کرد: اگر قرار بود، کاربری آن بر اساس نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باشد، از دارالفنون به‌عنوان یک موزه یا یک مجموعهٔ فرهنگی در تهران استفاده می‌شد؛ ولی از آنجا که بنا به آموزش و پرورش تعلق دارد، گویا از سوی این اداره، ایجاد یک مرکز مطالبات نخبگان در دستور کار است که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز زیاد با آن مخالف نیست.
این اظهارنظر‌ها ادامه داشت تا ۱۸ آذرماه ۱۳۸۷ که بقایی با بیان اینکه هنوز تغییر کاربری مدرسهٔ دارالفنون مشخص نشده است، گفت: آموزش و پرورش نظرهای مختلفی را مانند تبدیل این مجموعه به بنیاد نخبگان ارائه کرده است. ما هم به موزه شدن یا کاربری فرهنگی آن فکر می‌کنیم؛ اما در مجموع، هنوز به جمع‌بندی برای تغییر کاربری آن نرسیده‌ایم. البته این پرسش نیز مطرح است که وقتی کاربری مدرسه مشخص نیست، چطور می‌خواهیم طرح مطالعاتی مجموعه را انجام کنیم؟
اما در آخرین روز از سال ۱۳۸۷، رییس بنیاد ملی نخبگان - واعظ زاده - هم دربارهٔ طرح تبدیل این مدرسه به خانهٔ نخبگان نظر داد. او گفت: در یک سال گذشته، اساسنامهٔ خانهٔ نخبگان به تصویب هیأت امنای بنیاد ملی نخبگان رسیده، مقدمات راه‌اندازی این مرکز در دست تهیه است. امیدواریم با همکاری بیشتر وزارت آموزش و پرورش، این کار در ساختمان دارالفنون که به دستور رییس‌جمهور باید در اختیار بنیاد قرار گیرد، انجام شود.
در فروردین‌ماه سال بعد، مدیر وقت حوزهٔ ریاست پژوهشگاه وزارت آموزش و پرورش، علاءالدین کیا اعلام کرد: مدرسهٔ تاریخی دارالفنون به موزهٔ تعلیم و تربیت تبدیل می‌شود.
در کنار این اظهار نظر‌ها، بقایی از فروردین‌ماه ۱۳۸۸ پیگیری‌های خود را برای رسیدن به نتیجه دربارهٔ وضعیت بنای تاریخی که در آن زمان ۱۶۰ سال از عمرش می‌گذشت، آغاز کرد تا در این زمینه، بین مدیریت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و وزارت آموزش و پرورش تصمیم‌های جدیدی گرفته شود.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران - محمد بیرقی - نیز در آن زمان، به تصمیم‌گیری‌هایی که برای دارالفنون شده بود، اشاره و اظهار کرد: آنجا بر اساس قانون، به آموزش و پرورش متعلق است. اکنون یکی از معاونت‌های وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری پیگیر این موضوع است. همچنین با برگزاری جلسه‌هایی با حضور معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری - فریبرز دولت‌آبادی - در مرحلهٔ تصمیم‌گیری و بررسی موضوع هستند.
بیرقی در آن زمان هم از بلاتکلیفی کاربری دارالفنون گفت که به تازگی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده قصد دارد، دارالفنون را به موزه تبدیل کند و وزارت علوم نیز با دستور رییس‌جمهور، پیگیر ایجاد بنیاد نخبگان در این مدرسهٔ تاریخی است. پس هنوز به‌صورت مشخص، معلوم نیست که دارالفنون زیر نظر کدام وزارتخانه می‌رود، چون هر دو، یکسری طرح‌هایی را برای این مکان دارند.
به گزارش ایسنا، پیگیری‌هایی که اغلب توسط مقامات سازمان میراث فرهنگی دربارهٔ دارالفنون انجام می‌شود، معمولا به دلیل کمبود اعتبار، در برهه‌ای خاص متوقف شده‌اند و حالا ۱۶۶ سال از عمر دارالفنون و بیش از ۱۰ سال از عمر برنامه‌ریزی‌ها برای سامان‌دهی به این بنا می‌گذرد. در حالی که پروندهٔ این بنای تاریخی، مملو از طرح‌های بلاتکلیفی است که هر کدام به دلایلی رد یا فراموش شده‌اند.
حال باید منتظر ماند و دید که آیا رییس پس از محمدعلی نجفی نیز این وعدهٔ همچنان عملی نشده را در نخستین حضورش در مدرسهٔ دارالفنون اظهار خواهد کرد؟
نظر شما :