دویچه وله: «تاریخ ایرانی»، سایتی که به دنبال افشاگری نیست
«تاریخ در اصطلاحی کلی به معنای مطالعهٔ هر چیز دربارهٔ انسان‌های پیشین تعریف می‌شود. لذا به اختصار می‌توان گفت که تاریخ، پژوهش در رخدادهای گذشته است.» این تعریفی کلی است که وب‌سایت «تاریخ ایرانی» در توضیح چرایی تاسیس این سایت برای واژهٔ «تاریخ» ارائه کرده است.
این وب‌سایت روز ۱۶ آذرماه سال ۱۳۸۹ هم‌زمان با روز دانشجو که خود در یادبود یک واقعهٔ مهم تاریخی جنبش دانشجویی ایران نام‌گذاری شده است، تاسیس شد. حال «تاریخ ایرانی» یک سالگی خود را در شرایطی جشن می‌‌گیرد که آرام آرام در میان مخاطبان فارسی زبان شناخته شده و صفحه‌های مطالبش بیشتر و بیشتر در شبکه‌های اجتماعی هم‌خوان می‌شوند.
«تاریخ ایرانی» اما «هر چیز دربارهٔ انسان‌های پیشین» را پوشش نمی‌دهد. کار آنها همان‌طور که از نام سایت پیداست، بررسی تاریخ ایران است و بازهٔ زمانی آنها در یک سال گذشته اکثرا تاریخ معاصر ایرانی از دوران سلطنت پهلوی تا امروز.
سایت «تاریخ ایرانی» دربارهٔ شیوهٔ کار خود توضیح داده است: «سعی ما بر این است که علاوه بر عکس، نوشته‌های تاریخی و تحلیل‌های فکری و نیز وقایع‌نگاری تاثیرگذار بر وضعیت فعلی ایران، از تاریخ شفاهی و مصاحبه با صاحب‌نظران و مناظره و بحث و تبادل‌نظر بین آنها نیز بهره گیریم.»
شیوهٔ کار آنها معمولا «پرونده‌ای» است، هیات تحریریه، شخصیت یا واقعهٔ تاریخی مشخصی را انتخاب کرده و از زوایای گوناگون واقعه یا شخصیت تاریخی معاصر را بررسی و تحلیل می‌کند. اعضای این سایت به سراغ منتقدان و موافقان و افراد درگیر در واقعه می‌روند و با آنها گفت‌وگو می‌کنند، واقعه را از نگاه رسانه‌های دیگر کشور‌ها بررسی می‌کنند، برخی مصاحبه‌ها و گزارش‌های مهم مربوط به واقعهٔ تاریخی را ترجمه می‌کنند و برای شماری پرونده‌ها، گالری تصویری از عکس‌های به ندرت دیده شده را هم تهیه می‌کنند.
شیوهٔ کار سایت «تاریخ ایرانی» معمولا به شکل پرونده‌ای است. بعضی از پرونده‌های وب‌سایت «تاریخ ایرانی» که در فضای شبکه‌های اجتماعی بار‌ها هم‌خوان شد و مورد استقبال کاربران قرار گرفت، پرونده‌هایی مثل «کارنامه و میراث خلخالی»، «۸۵ سال همراه با روزنامه اطلاعات»، «زنان مشروطه‌خواه»، «۴۰ سال با دیکتاتور چادرنشین» و «۳۰ سال پس از پایان گروگان‌گیری» است.
سایتی که به دنبال «نیت‌خوانی» نیست
ریاست سایت «تاریخ ایرانی» را محمدصادق خرازی بر عهده دارد. خرازی از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۵ نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد و از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ نیز سفیر ایران در فرانسه بود. در سال‌های ریاست‌جمهوری سیدمحمد خاتمی، خرازی یکی از مشاوران ارشد رییس‌جمهور بود.
پیش از تاسیس سایت «تاریخ ایرانی»، محمدصادق خرازی ریاست سایت «دیپلماسی ایرانی» را عهده‌دار بود. «دیپلماسی ایرانی» که در فرودین ماه ۱۳۸۶ آغاز به کار کرد، حالا یکی از حرفه‌ای‌ترین سایت‌های تخصصی در حوزهٔ اخبار و مسایل سیاسی و دیپلماسی در فضای وب فارسی به شمار می‌رود.
تجربهٔ سایت «دیپلماسی ایرانی» شاید کار مخاطبان را ساده‌تر کرده بود تا بدانند در «تاریخ ایرانی» نیز با سایتی شبه‌دولتی و با جهت‌گیری‌های آشکار سیاسی روبرو نخواهند شد. «دیپلماسی ایرانی» در سال‌های فعالیت خود تا امروز هیات تحریریه‌ای از روزنامه‌نگاران حرفه‌ای را تجربه کرده و همواره سعی دارد در مقالات خود اصول حرفه‌ای و بی‌طرفی رسانه‌ای را رعایت کند. این تجربه و شیوه در «تاریخ ایرانی» هم مشهود است.
سرگه بارسقیان که سردبیری وب‌سایت «تاریخ ایرانی» را بر عهده دارد، در یادداشت یک سالگی آن نوشته است که «این سایت نیامده تا افشاگری کند، خیانت‌کاران را اعلام و رسوا کند، فهرست سیاستمداران آنگلوفیل و روسوفیل و آمریکوفیل و فراماسون و جاسوس و خائن را ردیف کند... در بسیاری از قضاوت‌های رانده و نقل شده دربارهٔ بسیاری رجال خطاهای فاحشی وجود دارد و بخش اعظم آنها بر اساس نیت‌خوانی است.»
محمدصادق خرازی، ریاست سایت «دیپلماسی ایرانی» را نیز عهده‌دار است. کارنامهٔ یک سالهٔ این وب‌سایت نیز نشان می‌دهد که هیات تحریریه و گردانندگان آن سعی دارند شخصیت‌ها و وقایع تاریخی را تا آنجا که ممکن است از زوایای مختلف و از نگاه موافق و مخالف زیر ذره‌بین برده و بررسی کنند.
استفاده از تولیدات چندرسانه‌ای، غفلت از شبکه‌های اجتماعی
وب‌سایت «تاریخ ایرانی» به جز پرونده‌های مفصلی که به مناسبت‌های مختلف تاریخی منتشر می‌کند، بخشی با عنوان «کتابخانه» نیز دارد و کتاب‌های مهم تاریخی را که عمدتا مرتبط با تاریخ معاصر ایران هستند معرفی می‌کند. یکی دیگر از بخش‌های این سایت، «دفتر مقالات» است که مقاله‌های مهم شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی تاریخ معاصر در آن باز نشر می‌شود.
«تاریخ ایرانی» با آنکه از تاریخ معاصر ایران می‌گوید، به تاریخ جهان نیز بی‌توجه نیست و یکی از بخش‌های ثابت‌اش «تاریخ جهان» است که اخبار و گزارش‌های مهم‌ترین وقایع تاریخی جهان را پوشش می‌دهد. این سایت تا به حال چندین پرونده نیز دربارهٔ شخصیت‌های تاریخی غیرایرانی تاثیرگذار و پرآوازه همچون ارنستو چه‌گوارا، معمر قذافی و سالوادور آلنده منتشر کرده است.
«تاریخ ایرانی» بخشی نیز با عنوان «چندرسانه‌ای» دارد که تا به حال بیشتر از تصویر و متن در تولیدات آن استفاده شده است. بسیاری از عکس‌های تولیدات چندرسانه‌ای این وب‌سایت، عکس‌های آرشیوی هستند که پیش از این به ندرت در رسانه‌ای منتشر شده‌اند.
اما «تاریخ ایرانی» حضور کم‌رنگی در شبکه‌های مجازی دارد و به نظر می‌رسد گردانندگان این وب‌سایت هنوز توجه چندانی به پتانسیل کاربران در شبکه‌های مجازی نکرده‌اند.
«تاریخ ایرانی» در یک سالگی خود هنوز صفحهٔ عمومی در «فیس‌بوک» ندارد و فقظ یک شناسهٔ کاربری مثل کاربران عادی دارد که همین شناسه نیز تا الان فقط ۱۰۷ دوست پیدا کرده است. در «توئیتر» نیز «تاریخ ایرانی» غایب است و این وب‌سایت علی‌رغم محتوای جذاب و متفاوت‌اش، حضور به روزی در دنیای وب ندارد و از عناصر تعامل هرچه بیشتر با کاربران، استفادهٔ بهینه نمی‌کند.
فرناز سیفی
تحریریه: مهیندخت مصباح
منبع: دویچه وله
نظر شما :