عباس شیبانی: سحابی معاند نظام نبود، مخالف سلایق برخی‌ها بود
شما باید خاطرات فراوانی از مرحوم سحابی داشته باشید، امکانش هست در خلال خاطرات به برخی از ویژگیهای ایشان اشاره کنید؟
من متأسفانه حافظه تاریخی خیلی خوبی ندارم اما سعی می‌کنم به خاطر احترامی که برای ایشان قائلم، خاطرات و گذشته‌ها را مرور کنم تا بخشی از ویژگیهای ممتاز رفتاری و اخلاقی ایشان را بیان کنم.
غالب دوستان ایشان بر تدین و اخلاقی بودنشان تأکید دارند، شما تأیید می‌کنید؟
بله، مگر می‌توان غیر از این گفت. ایشان از یک خانواده مسلمان و کاملاً پایبند به مسائل دینی و شرعی بودند. پدر ایشان بسیار متدین بودند، خودشان هم کوچک‌ترین بی‌ملاحظگی در رعایت اصول و موازین شرعی نداشتند من حتی بی‌اخلاقی خاصی هم از ایشان به یاد ندارم. بسیار اهل مدارا و ساده‌گیری بود. غیر از این‌ها یک صفت بارز اخلاقی ایشان، فداکاری بود.
آیا مورد خاصی از فداکاری ایشان به خاطر دارید؟
بله، در زندان موارد متعددی بود که ایشان پیشقدم بودند. او واقعاً از خودش مایه می‌گذاشت. در زمان‌هایی که لازم بود، مخالفتش از خیلی‌ها، گویا‌تر و رسا‌تر بود. قبل از انقلاب خیلی از فعالیت‌ها نیاز به فداکاری و از خودگذشتگی داشت. مهندس سحابی و برخی از دوستان ایشان در راه پیروزی انقلاب از هیچ تلاش و کوشش فروگذار نمی‌کردند.
ارتباط مرحوم سحابی با گروه‌ها و افراد مخالف در زندان چگونه بود؟
منظورتان از افراد مخالف چیست؟
مثلاً توده‌ای‌ها.
مهندس سحابی نگاه کاملاً انسانی به آن‌ها داشت. طبق همان توصیه حضرت علی (ع) همه مورد احترام او بودند، چرا که یا هم کیش او بودند و برادر دینی‌اش بودند یا چون انسان‌اند، جایگاه انسانیشان را حفظ می‌کرد.
مهندس سحابی پیش از انقلاب بیشتر متأثر از چه کسانی بود؟
مهندس سحابی بسیار تحت تأثیر مرحوم آیت‌الله طالقانی بود. اساساً بسیاری از جوانان پرشور و انقلابی در آن دوران، آقای طالقانی را الگوی خود قرار داده بودند. ما نیز به همراه مهندس سحابی و جمعی از دانشگاهیان دیگر در برنامه‌های مسجد هدایت شرکت می‌کردیم و از مباحث مختلف مرحوم طالقانی استفاده می‌کردیم. مهندس سحابی و سایر جوانان مسلمان انقلابی با حضور در این برنامه‌ها هم اشکالات و شبهاتشان را برطرف می‌کردند و هم در جهت پیشرفت انقلاب همفکری می‌کردند. خیلی از آشنایی‌ها و بعد از آن برنامه‌ریزی‌ها، در جلساتی چون جلسات مسجد هدایت شکل می‌گرفت. در این جلسات یکسری فعال‌تر و مؤثر‌تر بودند. مهندس سحابی قطعاً یکی از این افراد بود که نقش بسزایی در مسائل انقلاب و مبارزات پیش از انقلاب داشت.
اگر چنین بود، چرا بعد از انقلاب همه چیز فراموش شد؟
چیزی فراموش نشد. تلاش‌ها و زحمات ایشان برای انقلاب فراموش شدنی نیست.
پس چرا برخی بعد از انقلاب، ایشان را مخالف و معاند نظام معرفی می‌کردند؟
اصولاً ایشان هیچ‌گاه مخالفتی با اصل نظام نداشتند. این صحیح نیست که مرحوم سحابی را معاند نظام معرفی کنیم. ایشان بعد از انقلاب طرز فکر خاصی داشتند که البته این به معنای مخالفت با اصل نظام نبود. تا آنجایی که من مهندس سحابی را می‌شناختم، او هیچ‌گاه مخالفتی نکرد که به ضرر نظام تمام شود.
پس چرا در دوره‌هایی با ایشان برخوردهای قهر‌آمیز صورت گرفت؟
نمی‌دانم، این را باید از آنان پرسید. بعضی‌ها خود ایشان را نمی‌پسندیدند، به همین دلیل تحملش نمی‌کردند.
منبع: روزنامه روزگار
نظر شما :